مقایسه درآمد ماهانه ایران با همسایگان | آمار ۲۰۲۴/۱۴۰۴

بررسی میانگین درآمد ماهانه ناخالص در کشورهای همسایه ایران، تصویر روشنی از وضعیت اقتصادی و معیشتی در منطقه ارائه می‌دهد. طبق آخرین داده‌های قابل استناد، میانگین درآمد ماهانه در ایران حدود ۲۰۰ دلار برآورد می‌شود. این رقم وقتی در کنار درآمد کشورهایی مانند ترکمنستان (حدود ۱۴۹۰ دلار)، روسیه (۷۶۵ دلار) و حتی ارمنستان (۸۸۵ دلار) قرار می‌گیرد، شکاف اقتصادی عمیق و نگران‌کننده‌ای را نشان می‌دهد. این مقایسه نه تنها بیانگر فاصله درآمدی است، بلکه بر چالش بزرگ قدرت خرید و رفاه نسبی شهروندان ایرانی در مقایسه با بسیاری از همسایگان تأکید دارد.

📊 جدول مقایسه‌ای درآمد ماهانه ناخالص کشورهای همسایه

برای درک بهتر این تفاوت، نگاهی به آمار ارائه‌شده می‌اندازیم:

🔍 تحلیل مقایسه و نکات کلیدی

1. ایران در رتبه آخر: با اختلاف قابل توجه، میانگین درآمد در ایران پایین‌تر از همه کشورهای فهرست، از جمله پاکستان و عراق است. این مسئله با توجه به ذخایر طبیعی، وسعت و جمعیت تحصیلکرده کشور، جای تأمل جدی دارد.

2. معجزه درآمدی ترکمنستان و ارمنستان: جالب است که ترکمنستان با حدود ۱۴۹۰ دلار و ارمنستان با حدود ۸۸۵ دلار، درآمدی به مراتب بالاتر از ایران دارند. این می‌تواند ناشی از مدیریت درآمدهای گازی در ترکمنستان و توسعه بخش فناوری و خدمات در ارمنستان باشد.

3. شکاف با همسایگان ترک و عرب: مقایسه با ترکیه (۶۰۰ دلار) و عراق (۵۰۰-۶۰۰ دلار) نیز حاکی از فاصله معنادار است. حتی آذربایجان با ۵۴۵ دلار و قزاقستان با ۶۵۰ دلار وضعیت بهتری دارند.

4. فاصله نجومی با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس: شکاف درآمدی با کشورهای نفت‌خیز حاشیه خلیج فارس که عمدتاً درآمدهای بالای ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ دلار دارند، کاملاً آشکار است. با این حال، مقایسه با کشورهای غیرنفتی منطقه نیز برای ایران چالش‌برانگیز است.

⚠️ علل احتمالی این شکاف درآمدی

• تحریم‌های بین‌المللی: مهمترین عامل بیرونی که دسترسی به بازارهای جهانی، جذب سرمایه و فناوری را محدود کرده است.

• مدیریت اقتصادی ضعیف: تورم مزمن و بالا، بی‌ثباتی نرخ ارز، رکود تولید و بهره‌وری پایین.

• وابستگی به نفت و فرآورده‌های پتروشیمی: درآمدهای ارزی کشور همچنان وابسته به یک منبع پرنوسان است.

• فرار سرمایه و مغزها: خروج مستمر سرمایه‌های مالی و انسانی به دلیل نبود چشم‌انداز روشن اقتصادی.

• ناکارآمدی بخش عمومی و تصدی‌گری دولت: حجم بزرگ دولت و بنگاه‌های دولتی ناکارآمد که منابع را به‌هدر می‌دهند.

💡 پیامدها و راهکارهای پیش رو

پیامدهای این وضعیت:

• کاهش شدید قدرت خرید و سطح رفاه عمومی.

• افزایش فقر و نابرابری درآمدی.

• تشدید فرار مغزها و نیروی کار متخصص به کشورهای با درآمد بالاتر.

• کاهش رضایتمندی اجتماعی و افزایش تنش‌های داخلی.

راهکارهای کلان:

• رفع موانع بین‌المللی: اولویت دادن به دیپلماسی اقتصادی برای کاهش فشار تحریم‌ها.

• اصلاحات ساختاری اقتصاد: کنترل تورم، ثبات‌بخشی به بازارها، خصوصی‌سازی واقعی و بهبود فضای کسب‌وکار.

• تنوع‌بخشی به اقتصاد: کاهش وابستگی به نفت و تقویت بخش‌های تولیدی، فناوری و خدمات با ارزش افزوده بالا.

• سرمایه‌گذاری روی نیروی انسانی: جلوگیری از فرار مغزها و ایجاد انگیزه برای ماندگاری استعدادها.

این مقایسه یک هشدار جدی است که نشان می‌دهد اقتصاد ایران در رقابت منطقه‌ای برای جذب سرمایه و نیروی کار، در حال عقب‌افتادن است. بازگرداندن این روند نیازمند اراده سیاسی قوی، برنامه‌ریزی دقیق و اجرای شجاعانه اصلاحات اقتصادی است.