طرح مالیاتی جدید برای رستوران‌های لوکس | سازمان امور مالیاتی شفاف‌سازی می‌کند

سازمان امور مالیاتی کشور در اقدامی هدفمند، رستوران‌های لوکس و برخی فعالان اقتصادی خاص را در تیررس یک طرح جدید نظارتی و مالیاتی قرار داده است. سخنگوی این سازمان با اشاره به سوالات مکرر درباره واریز مالیات بر ارزش افزوده دریافتی از مشتریان توسط این رستوران‌ها، بر عزم این نهاد برای شفاف‌سازی و وصول کامل مالیات متعلق تأکید کرده است. این حرکت را می‌توان پاسخی به نگرانی‌های عمومی درباره فرار مالیاتی در بخش‌های پررونق اما کمتر شفاف اقتصاد دانست.

🏙️ هدف طرح جدید مالیاتی چیست؟

این طرح عمدتاً دو هدف عمده را دنبال می‌کند:

1. افزایش درآمدهای مالیاتی دولت: با نظارت دقیق‌تر بر حساب‌وکتاب رستوران‌های لوکس، کافه‌های گرانقیمت و مراکز تفریحی پررفتار که معمولاً گردش مالی بالایی دارند، می‌توان بخش قابل توجهی از مالیات قانونی را که ممکن است به طور کامل وصول نشده باشد، شناسایی و دریافت کرد.

2. ایجاد عدالت مالیاتی: زمانی که یک رستوران معمولی ملزم به پرداخت کامل مالیات است، اما یک رستوران لوکس با استفاده از ابهامات قانونی یا سیستم‌های حسابداری غیرشفاف از پرداخت سرباز می‌زند، بی‌عدالتی رخ می‌دهد. این طرح در صدد است این شکاف را کم کند.

⚖️ مالیات بر ارزش افزوده رستوران‌ها چگونه کار می‌کند؟

طبق قانون، رستوران‌ها و کلیه ارائه‌دهندگان خدمات غذایی مشمول مالیات بر ارزش افزوده هستند. نحوه عملکرد به این شکل است:

• رستوران هنگام فروش غذا یا خدمات به مشتری، مبلغی را به عنوان مالیات بر ارزش افزوده (معمولاً ۹٪) به فاکتور اضافه می‌کند.

• رستوران موظف است این مبلغ دریافتی را در دوره‌های مشخص (معمولاً سه‌ماهه) به سازمان امور مالیاتی واریز کند.

• مشکل اصلی اینجاست که ممکن است رستوران:

  • اصلاً فاکتور رسمی صادر نکند.

  • فاکتور صادر کند اما مبلغ واقعی را در آن قید نکند (کف‌فروشی).

  • مالیات دریافتی را به حساب دولت واریز نکند.

🔎 سازمان امور مالیاتی چگونه قصد نظارت دارد؟

سخنگوی سازمان به این سوال که «آیا مالیات دریافتی در نهایت به دولت می‌رسد؟» پاسخ روشنی نداده اما اقدامات احتمالی برای نظارت می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• اتصال صندوق‌های فروش (POS) به سامانه مالیاتی: رصد مستقیم و آنلاین درآمدها از طریق درگاه‌های پرداخت.

• بررسی تطبیقی هزینه‌ها و درآمدها: مقایسه میزان خرید مواد اولیه (گوشت، مرغ، سبزی و…) با درآمد اعلام شده.

• استفاده از گزارشات مردمی و مشتریان: تشویق مردم به درخواست فاکتور رسمی و ایجاد سامانه‌های گزارش تخلف.

• حضور ناظران مالیاتی به صورت سرزده: بررسی دفاتر مالی و صندوق در رستوران‌های پرریسک.

• اجبار به نصب دوربین در محل صندوق: البته این مورد حساسیت‌های حریم خصوصی دارد.

📊 چالش‌ها و موانع پیش رو

اجرای این طرح با چالش‌هایی روبروست:

• فرهنگ عدم تقاضای فاکتور: بسیاری از مشتریان رستوران‌های لوکس، خود تمایلی به دریافت فاکتور ندارند.

• سیستم‌های حسابداری پیچیده: برخی از این مراکز ممکن از طریق شرکت‌های مختلف و با سازوکارهای حسابداری پیچیده، درآمدها را کم‌نمایی کنند.

• رانت و ارتباطات: برخی از این مراکز ممکن است دارای حمایت‌های خاصی باشند که نظارت را دشوار کند.

• تعریف «لوکس»: معیار و تعریف دقیقی از رستوران لوکس برای هدفگیری باید ارائه شود.

💡 راهکار و چشم‌انداز

برای موفقیت این طرح، شفافیت و قاطعیت کلیدی است. سازمان امور مالیاتی باید:

1. قوانین را شفاف و بدون ابهام اعلام کند.

2. با متخلفان به صورت یکسان و قاطع برخورد کند.

3. مردم را با آگاهی‌بخشی در دریافت فاکتور تشویق کند.

4. از فناوری اطلاعات برای رصد تراکنش‌ها استفاده کند.

اگر این طرح به درستی اجرا شود، می‌تواند گامی مهم در جهت وسع پایه مالیاتی، افزایش درآمدهای دولت و ایجاد عدالت مالیاتی بین تمام فعالان اقتصادی باشد.